ฮีตสโตรกเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่เกิดจากการที่ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากเกินไป จนทำให้ระบบควบคุมอุณหภูมิของร่างกายล้มเหลว หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจส่งผลให้เกิดความเสียหายต่ออวัยวะและเสียชีวิตได้ ในช่วงฤดูร้อนที่อากาศร้อนจัด จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งที่เราจะต้องรู้วิธีป้องกันและดูแลตัวเองจากฮีตสโตรก
วิธีป้องกันฮีตสโตรก
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ: ดื่มน้ำเปล่าหรือเครื่องดื่มเกลือแร่เป็นประจำตลอดทั้งวัน แม้จะไม่ได้รู้สึกกระหายน้ำก็ตาม
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้งในช่วงเวลาที่มีอากาศร้อน: หากจำเป็นต้องออกกำลังกายกลางแจ้ง ให้เลือกช่วงเวลาเช้าหรือเย็นที่อากาศไม่ร้อนจัด
- สวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี: สวมเสื้อผ้าหลวมๆ ที่ทำจากผ้าฝ้ายหรือผ้าที่ระบายอากาศได้ดี เพื่อช่วยให้ร่างกายระบายความร้อนได้ดีขึ้น
- ใช้เครื่องปรับอากาศหรือพัดลม: หากอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศร้อนจัด ให้ใช้เครื่องปรับอากาศหรือพัดลมเพื่อช่วยลดอุณหภูมิในร่างกาย
- อาบน้ำเย็นหรือประคบน้ำเย็น: การอาบน้ำเย็นหรือประคบน้ำเย็นที่บริเวณหน้าผาก คอ และรักแร้ จะช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายได้
วิธีดูแลตัวเองไม่ให้เกิดฮีตสโตรก
- สังเกตอาการของฮีตสโตรก: อาการของฮีตสโตรก ได้แก่ เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ ชักกระตุกกล้ามเนื้อ และสับสน หากมีอาการเหล่านี้ ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศร้อนจัดเป็นเวลานาน: หากจำเป็นต้องอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศร้อนจัด ให้หาที่ร่มหรือที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี
- รับประทานอาหารที่มีเกลือแร่: รับประทานอาหารที่มีเกลือแร่สูง เช่น ผลไม้ ผัก และเครื่องดื่มเกลือแร่ เพื่อช่วยชดเชยเกลือแร่ที่สูญเสียไป
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน: เครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีนมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ซึ่งจะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากขึ้น
วิธีการปฐมพยาบาลโรคลมแดดหรือฮีทสโตรก
- เคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปยังที่ร่มหรือที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี: ช่วยให้ร่างกายระบายความร้อนได้ดีขึ้น
- นอนหงาย จัดท่าให้ยกขาขึ้นสูง เพื่อให้เลือดไหลเวียนมาสู่สมอง
- ถอดเสื้อผ้าที่รัดแน่นออก: ช่วยให้ร่างกายระบายความร้อนได้ดีขึ้น
- ประคบน้ำเย็น: ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นประคบที่บริเวณหน้าผาก คอ และรักแร้ เพื่อช่วยลดอุณหภูมิในร่างกาย
- ให้ผู้ป่วยดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มเกลือแร่: ช่วยชดเชยน้ำและเกลือแร่ที่สูญเสียไป
- ถ้าคนไข้ซึม ไม่รู้สึกตัวให้รีบเรียกพยาบาลโดยทันที: ฮีตสโตรกเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที