สสวท.แนะ วิธีเอาตัวรอดหากถูกทรายดูด หลังเกิดเหตุสลดเสียชีวิต 5 ศพ เผย ไม่ใช่เรื่องไกลตัวร้ายแรงถึงชีวิตเลยนะคะ
ทางสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือ (สสวท.) ได้เคยออกมาให้ความรู้เกี่ยวกับเหตุการณ์ทรายดูด ไว้ว่า ทรายดูด เกิดจากน้ำที่ผสมกับทราย ทำให้อนุภาคของทรายเกิดการเลื่อนตัวได้เร็วขึ้น เมื่อทรายชุ่มน้ำ จะเปลี่ยนสภาพของทรายให้เป็นของเหลว และไหลตัวได้ง่ายนั่นเองค่ะ
กรณีที่เป็นบ่อขนาดใหญ่ เรียกว่า บ่อทรายดูด มีความเป็นไปได้ 2 วิธี ที่จะเกิดได้นั่นคือ
- น้ำใต้ดินพุ่งทะลักจากพื้นใต้โลก ผสมเข้ากับเม็ดทรายข้างบน
- แผ่นดินไหวการสั่นสะเทือนของแผ่นดินช่วยให้เกิดการผสม และคลุกเคล้าของน้ำกับทรายได้เป็นอย่างดี
ทั้งนี้ การผสมระหว่างดินทรายกับน้ำนั้น จะลดแรงเสียดทานระหว่างเม็ดทราย และเปลี่ยนสภาพของเม็ดทรายให้เป็นของเหลว เป็นเหตุให้ของหนักที่ตั้งอยู่บนทรายจมลงได้ หรือเมื่อเกิดแผ่นดินไหว ตึกทั้งหลังที่ตั้งอยู่บริเวณที่มีน้ำใต้ดินผ่าน และเป็นดินทราย อาจจมทั้งหลังได้เช่นกันค่ะ ซึ่งกรณีโคลนถล่มก็เป็นเช่นเดียวกัน เมื่อฝนตกลงมามาก ดินผสมเข้ากับน้ำ ก็จะเปลี่ยนสภาพเป็นโคลน และไหลได้ง่ายค่ะ
ทรายดูด เกิดขึ้นที่ไหนได้บ้าง
- ริมตลิ่ง
- ชายหาด
- ริมทะเลสาบ
- หนองบึง และที่เฉอะแฉะ
หากเดินบนทรายแห้ง ที่ชายหาดริมทะเล ความแห้งทำให้ทรายไหลตัวได้ยาก ทำให้เราสามารถยืนได้ แต่ถ้าเป็นชายหาดที่โดนน้ำแล้ว เม็ดทรายชุ่มน้ำ และสามารถเลื่อนตัวได้อย่างรวดเร็วนั่นเองค่ะ
สิ่งที่ควรทำหากโดนทรายดูด
- หากต้องเผชิญกับสถานการณ์ทรายดูด ไม่ต้องตกใจ เพราะร่างกายมนุษย์นั้น สามารถลอยอยู่เหนือทรายดูดได้ดีกว่าน้ำนะคะ อันดับแรกเลย ขอให้คุมสติ และไม่ต้องยกไม้ยกมือเหมือนว่ายน้ำ เพราะยิ่งทำให้จมลงไปเร็วยิ่งขึ้นนะคะ
- วิธีที่ถูกต้องก็คือ หงายศีรษะขึ้นฟ้า และเอนตัวนอนหงายเหมือนนอนเล่น เพียงเท่านี้ก็จะไม่จม ก่อนจะค่อยๆเลื่อนตัวหาที่จับยึด เช่น ต้นไม้ หรือ ขอนไม้ ในบริเวณดังกล่าวนั่นเองค่ะ
- แต่ถ้าต้องเผชิญสถานการณ์ที่จมลงจนเกือบถึงเอว ต้องเลื่อนตัวช้าๆ ก้าวขาขึ้นมาอย่างช้าๆ อย่าก้าวเร็ว เพราะถ้าก้าวเร็ว ทำให้เกิดสูญญากาศที่เท้า ยิ่งทำให้โดนดูดจมลงเร็วขึ้นไปอีก ซึ่งการก้าวช้าช่วยลดความหนืดลง ทั้งนี้การกางแขนให้มากที่สุด จะช่วยให้เพิ่มพื้นที่ผิว และช่วยให้ตัวลอยอยู่ได้
วิธีเอาตัวรอดจากทรายดูด
หากใครเผลอเหยียบลงไปในทรายดูด ให้ตั้งสติดีๆ อย่าดิ้นรนหรือตะเกียกตะกาย เพราะจะทำให้ตัวจมลงไปอย่างรวดเร็ว ควรนอนหงายราบไปกับพื้นทราย กางแขนขาออกให้กว้าง จะช่วยให้ตัวลอยตัวอยู่เหนือทรายได้ จากนั้นค่อยๆ คลานหรือว่ายน้ำออกจากบริเวณนั้น
วิธีการช่วยเหลือคนที่ติดอยู่ในทรายดูดนั้น สามารถทำได้ดังนี้
- ห้ามดึงคนที่ติดอยู่ขึ้นมาจากด้านบน เพราะจะทำให้ตัวคนจมลงไปอย่างรวดเร็ว
- ควรใช้เชือกหรือวัสดุอื่นๆ ผูกติดกับตัวคนที่ติดอยู่ จากนั้นค่อยๆ ดึงออกมาจากบริเวณนั้นในแนวราบ
- หากคนติดอยู่ใกล้กับขอบบ่อทราย ควรใช้ไม้หรือวัสดุอื่นๆ เขี่ยทรายออกให้ตัวคนลอยตัวขึ้นมา
- หากเหยียบลงไปในทรายดูดแล้ว ควรนอนหงายราบไปกับพื้นทราย กางแขนขาออกให้กว้าง จะช่วยให้ตัวลอยตัวอยู่เหนือทรายได้
ทำไมถูกทรายดูดแล้วอันตรายถึงชีวิต
การถูกทรายดูดแล้วเสียชีวิตมีสาเหตุหลักมาจาก 2 ประการ คือ
- จมน้ำ
การจมน้ำ เมื่อตกลงไปในทรายดูด หากพื้นที่ตรงนั้นมีน้ำท่วมขัง ร่างกายจะจมลงไปอย่างรวดเร็ว เนื่องจากทรายดูดมีความหนืดสูง ยากที่จะดิ้นตัวขึ้นมา ส่งผลให้ร่างกายขาดอากาศหายใจและเสียชีวิต - ขาดแรงพยุง
การขาดแรงพยุง เมื่อร่างกายจมลงไปในทรายดูด น้ำหนักตัวจะกดทับทรายดูด ทำให้ทรายดูดเกิดการยุบตัว ส่งผลให้ร่างกายขาดแรงพยุงและจมลงไปเรื่อยๆ สำลักทรายจนขาดอากาศเสียชีวิต